Δήλωση της Κατερίνας Μπατζελή για τη βιομηχανική τομάτα

Αθήνα 20 Ιανουαρίου 2011

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

«Άδικη, μη αιτιολογημένη και μη ανταποκρινόμενη στα ουσιαστικά προβλήματα του τομέα της βιομηχανικής τομάτας» χαρακτήρισε η Βουλευτής Φθιώτιδας και πρ. Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Κατερίνα Μπατζελή την Απόφαση του ΥΠΑΑΤ για τον καθορισμό της περιόδου αναφοράς για την ενσωμάτωση της συνδεδεμένης ενίσχυσης των τοματών που παραδίδονται για μεταποίηση στο καθεστώς της ενιαίας ενίσχυσης, ενώ δημιουργεί ενδοπεριφερειακές ανισότητες, οι οποίες θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί.

Αναλυτικότερα, η δήλωση της κ. Μπατζελή, αλλά και η πλήρης επιχειρηματολογία έχουν ως εξής:

Μετά την απόφαση του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για την κατανομή της συνδεδεμένης επιδότησης του 30% για τους παραγωγούς τομάτας της περιόδου 2006-2008, είναι σκόπιμο να επισημανθούν ορισμένα ζητήματα, τα οποία θα επηρεάσουν τον τομέα, αλλά και την παραγωγική δυναμικότητα του κάθε νομού, μεταξύ εκείνης και της Φθιώτιδας.
Με την επιλογή του ΥΠΑΑΤ να ορισθεί ως περίοδος αναφοράς το 2006-2008 και η διανομή των 10,7 εκατ. ευρώ περίπου σε παραγωγούς τομάτας, να επισημανθεί ότι γίνεται μια μεταφορά της αξίας των δικαιωμάτων από νομό σε νομό παρά τις δεσμεύσεις προς τους παραγωγούς το 2005, για την κατανομή και του υπολοίπου 30% στους ίδιους παραγωγούς της περιόδου αναφοράς (2001-2005).
Η πρακτική αυτή δημιουργεί «προηγούμενο» για την ανακατανομή πόρων μεταξύ νομών πριν ακόμη αποφασισθεί ο νέος τρόπος στήριξης της ΚΑΠ μετά το 2013, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και η περιφερειοποίηση.
Επίσης, για την περίοδο αναφοράς 2006-2008 τα κριτήρια κατανομής του ΟΠΕΚΕΠΕ, θα «επηρεασθούν» αφενός από τα «στοιχεία» των Ομάδων Παραγωγών, διότι εκείνες μόνο κρατούσαν στοιχεία για την περίοδο αυτή, και αφετέρου από τα στοιχεία του ΕΛΓΑ που κάλυψε την απώλεια εισοδήματος των παραγωγών από φυσικές καταστροφές κατά την περίοδο «2006-2007».
Μια τέτοια ανακατανομή πέραν των σημαντικών επιφυλάξεων σε ζητήματα αρχών και διαφάνειας, υποβιβάζει ορισμένες περιοχές και περιφέρειες μεταξύ των οποίων και εκείνης της Στερεάς Ελλάδας όπου είναι μεταξύ των βασικών παραγωγικών περιφερειών και όπου στην ευρύτερη περιοχή της λειτουργούν υγιείς βιομηχανικές και μεταποιητικές μονάδες.
Να τονισθεί ότι η ενσωμάτωση όλων των ετών από το 2006 έως το 2008 δεν θα «ενισχύσει» καθόλου τα δικαιώματα εκείνων των παραγωγών που καλλιεργούν σήμερα βιομηχανική τομάτα όπως λανθασμένα πιστεύεται με την επιλογή που προκρίθηκε.
Είναι γνωστό ότι με την αποσύνδεση κάθε παραγωγός είναι δικαιούχος ενιαίας ενίσχυσης και μπορεί να παράγει οποιοδήποτε προϊόν. Συνεπώς δεν υπάρχει κανένα ουσιαστικό μέτρο για την ενίσχυση της βιομηχανικής τομάτας και του κλάδου γενικότερα.
Τέλος, να επισημανθεί ότι η ενίσχυση των νεοεισερχόμενων παραγωγών θα μπορούσε να γίνει χρησιμοποιώντας την εθνική και κοινοτική νομοθεσία με την αναδιανομή του Εθνικού Αποθέματος, αλλά και τις μεταβιβάσεις από παραγωγούς οι οποίοι δεν ασκούν πλέον γεωργική δραστηριότητα.

Επισυνάπτεται το πλήρες κείμενο.

ΘΕΜΑ: Κατανομή της συνδεδεμένης ενίσχυσης της Βιομηχανικής Τομάτας

Α. Σχετικά με την επιλογή της περιόδου αναφοράς για την αποσύνδεση μέρους της ενίσχυσης (30%) της τομάτας είναι σκόπιμο να ληφθούν υπόψη ορισμένα ζητήματα που θα προσδιορίσουν καταρχήν το μέλλον του τομέα αυτού στο σύνολό του.

Όπως:
 κατάσταση των μεταποιητικών βιομηχανιών τομάτας όπου φέτος η πλειοψηφία λειτούργησε με εγγύηση Δημοσίου, ενώ υπάρχουν ακόμη παραγωγοί που δεν έχουν πληρωθεί για προηγούμενες εσοδείες.
 ύψος παραγωγής και εμπορική τιμή, η οποία θα επαναπροσδιορισθεί με το καθεστώς της πλήρους αποσύνδεσης. Εάν ισχύσουν οι περσινές τάσεις ζήτησης, θα υπάρξει είτε μείωση παραγωγής είτε μείωση της εμπορικής τιμής.
 αξιοπιστία του συστήματος με τους παραγωγούς που εντάχθηκαν με περίοδο αναφοράς 2001-2005, ενώ και η ένταξη του 2008 κατακρίθηκε ότι έκρυβε σκοπιμότητα.
 προετοιμασία παραγωγών, περιοχών και περιφερειών για μετά το 2013, όπου θα υπάρξει καταρχήν ενιαία ενίσχυση για όλα τα προϊόντα και τους παραγωγούς.
 στήριξη τομέα όπου είναι εξωστρεφής και απασχολεί πλήρως αλλά και εποχικό προσωπικό πολύ σημαντικό αριθμητικά για τις περιοχές παραγωγής του προϊόντος.

Β. Θα πρέπει να αποφευχθούν και ορισμένα μέτρα τα οποία θα προκαλέσουν ενδοπεριφερειακές εντάσεις, ανισότητες και θα διαιωνίσουν αδικίες και σφάλματα του παρελθόντος. Όπως:

 αποφυγή μεταφοράς πόρων από περιοχή σε περιοχή με ένα μηχανιστικό προσδιορισμό των περιόδων αναφοράς.
 δημιουργία ενισχύσεων «δύο ταχυτήτων» για τους παραγωγούς με διαφορετική περίοδο αναφοράς. Εκείνη του ποσού που αντιστοιχεί στο αποσυνδεδεμένο τμήμα (70%) 2001-2005 και η άλλη του συνδεδεμένου 30% (2006-2008).
 Μειωμένη δυνατότητα ουσιαστικής και δίκαιης ενίσχυσης των νέων αγροτών-παραγωγών τομάτας που ακολουθούν καινοτόμες πρακτικές εφόσον δεν εντάσσονται σε καμία περίοδο αναφοράς και είναι όμως ενεργοί παραγωγοί.
 Χρησιμοποίηση μη επίσημων στοιχείων βάσει των οποίων άλλωστε θα γίνει η καταγραφή, η κατανομή και η πληρωμή για μια νέα περίοδο της συνδεδεμένης ενίσχυσης.
 Έλλειψη ευελιξίας στο σύστημα το οποίο είναι μέχρι σήμερα συμπληρωματικό με την παραγωγή καπνού και βάμβακος, ζαχαρότευτλων (της περιόδου αναφοράς) και ενεργοποιούν πλέον με βιομηχανική τομάτα τα δικαιώματα που τους έχουν κατανεμηθεί. Οι παραγωγοί αυτοί αντικαθιστούν παλιές καλλιέργειες με νέες που έχουν διατροφικές χρήσεις.
 Σύστημα πολύπλοκο, μη ελέγξιμο από τις εθνικές και ευρωπαϊκές αρμόδιες αρχές και ένα σύστημα το οποίο θα προκαλεί προσφυγές και αντιδράσεις, αφού για την ίδια ιστορική περίοδο θα έχουν δικαιώματα για όλες τις καλλιέργειες.

Γ. Στα πλαίσια αυτά και βάσει των δυνατοτήτων που παρέχονται από τον κοινοτικό κανονισμό προτείνεται ως το πιο ισορροπημένο σενάριο το εξής:

Πρόταση
Επιλογή ετών αναφοράς 2001-2005 για την κατανομή του 30% της συνδεδεμένης ενίσχυσης, ύψους 10,7 εκατ. ευρώ. Φυσικά το πιο δίκαιο είναι να αφαιρεθεί το 2005, το οποίο χρησιμοποιήθηκε για πολιτικούς λόγους.

1. Είναι δίκαιη η κατανομή διότι η ενεργοποίηση των δικαιωμάτων γίνεται σύμφωνα και με τις άλλες καλλιέργειες. Δηλ. εκείνος που ενεργοποιεί τα δικαιώματα ιστορικής περιόδου που προέρχονται από τη βιομηχανική τομάτα να μην έχει καμία μείωση παρότι σήμερα άλλαξε καλλιέργεια ή να έχει ίση μεταχείριση με εκείνον που ενεργοποίησε δικαιώματα από αιγοπρόβατα ή βοοειδή και σήμερα έχει στραφεί σε φυτική παραγωγή.
2. Από το 2001-2005 όπου απασχολούνταν 14.000 παραγωγοί έχουν μειωθεί σήμερα σε 2.800. Αυτό σημαίνει ότι έχουν γίνει ήδη μεταβιβάσεις δικαιωμάτων με ή χωρίς γη.
3. Καλύπτονται οι παραγωγοί οι οποίοι λάμβαναν το 70% και καλλιεργούσαν άλλα προϊόντα σε μέρος της έκτασής τους, ενώ το 30% το λάμβαναν μόνο για την παραγωγή τομάτας για τη διασφάλιση της εμπορικής τιμής.
4. Έχουν εφαρμοσθεί όλες οι γραμμικές μειώσεις για τη δημιουργία εθνικού αποθέματος το οποίο αναδιανέμονταν κατά προτεραιότητα στους παραγωγούς οπωροκηπευτικών.
5. Είναι δυνατή από τον ΟΠΕΚΕΠΕ η παρακολούθηση και ο έλεγχος των μη ενεργών παραγωγών τομάτας της περιόδου αναφοράς 2001-2005, οι οποίοι είναι υποχρεωμένοι να μεταβιβάσουν τα νέα δικαιώματά τους σύμφωνα με την πρόσφατη απόφαση και να προστεθούν στο γενικό εθνικό απόθεμα.
6. Οι νέοι παραγωγοί τομάτας 2009-2010, οι οποίοι εξαιρούνται βάσει του κοινοτικού κανονισμού, μπορούν να καλυφθούν πλήρως από την κατανομή του γενικού εθνικού αποθέματος. Μόνο το απόθεμα που δημιουργείται από τους παραγωγούς κάτω των 200 ευρώ είναι της τάξης των 5 εκατ. ευρώ, στα οποία θα προστεθούν και όσα δικαιώματα δεν ενεργοποιηθούν για 2η χρονιά, θα πάνε στο εθνικό απόθεμα. Έτσι αντιμετωπίζεται το 2011 το ζήτημα για τα δικαιώματα των νέων.

Δ. Εάν η περίοδος αναφοράς είναι 2006-2008 θα υπάρξουν ορισμένες αρνητικές επιπτώσεις και αδικίες. Συγκεκριμένα:
 Δημιουργούνται δύο τύποι ενισχύσεων τομάτας, π.χ. 84 ευρώ & ±40 ευρώ, εκείνοι με περίοδο αναφοράς 2001-2005 και 2006-2008 αντίστοιχα.
 Θα γίνει μεταφορά πόρων από περιοχή σε περιοχή.
 Θα δημιουργηθούν προβλήματα από την εφαρμογή και θα κατακριθεί ως αδιαφανής. Τα έτη 2006-2007 ήταν περίοδος έντονων φυσικών φαινομένων και δόθηκαν αποζημιώσεις από τον ΕΛΓΑ με τρόπο που κατακρίθηκε. Αυτή η περίοδος έχει δημιουργήσει εντάσεις ανάμεσα στους παραγωγούς και θα υπάρξουν προσφυγές και αναστάτωση.
 Επίσης κατά τα έτη 2006-2007 οι ενισχύσεις καταβάλλονταν μέσω των Ομάδων Παραγωγών. Εάν ο ΟΠΕΚΕΠΕ δεν εξασφαλίσει ασφαλή πρωτογενή στοιχεία, τότε μπορεί να υπάρξουν προβλήματα από τα στοιχεία που θα δοθούν από τις Ομάδες Παραγωγών για την ποσότητα που διακίνησαν για λογαριασμό των μελών τους.