Ομιλία της Κατερίνας Μπατζελή στη Διαρκή Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου

Αθήνα, 18-3-11

Ομιλία στη Διαρκή Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου με θέμα Επεξεργασία και εξέταση του σχεδίου νόμου του Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων «Ενιαίο Μητρώο Εμπόρων Αγροτικών Προϊόντων, Εφοδίων και Εισροών και άλλες διατάξεις»

Καταρχήν, θα ήθελα να διατυπώσω την πολιτική θέση ότι αυτό το Μητρώο Εμπόρων κατατάσσεται μέσα στις σημαντικές παρεμβάσεις που κάνει σήμερα το Υπουργείο για να οριοθετήσει και να χωροθετήσει τους εμπλεκόμενους με την αγροτική οικονομία. Νομίζω ότι κάθε παρατήρηση εκ μέρους μας έχει να κάνει με τη βελτίωση, κατά τη γνώμη μας, του νομοσχεδίου, έτσι ώστε αυτό να μπορέσει να διασταυρώνεται εν τοις πράγμασι στην όλη εξέλιξη της αγροτικής οικονομίας. Η αγροτική οικονομία, όπως ξέρετε Υπουργέ, δεν είναι εύκολη, είναι πολύπλοκη. Είναι ακόμα περισσότερη πολύπλοκη και από τη λειτουργία των καρτέλ. Εδώ μέσα νομίζω ότι όλοι γνωριζόμαστε και ξέρουμε ότι είναι ένα σύστημα το οποίο δεν ελέγχεται εύκολα και θεωρώ ότι η προσπάθεια πηγαίνει προς αυτή την κατεύθυνση.
Θα μου επιτρέψετε, κύριε Πρόεδρε, να ξεκινήσω με ορισμένες παρατηρήσεις επί των άρθρων του πολυνομοσχεδίου, τα οποία συζητάμε αυτή τη στιγμή. Κυρία Υπουργέ στο άρθρο 9, στο οποίο γίνεται μια παραχώρηση των βοσκοτόπων που βρίσκονται στην περιφέρεια Δήμου ή Κοινότητας και των οποίων - εδώ θα ήθελα και ως νομικός να με παρακολουθήσετε και να συμβάλετε με τη γνώση σας - την κυριότητα, νομή ή κατοχή έχει ο Δήμος ή η Κοινότητα. Είναι γνωστό, και εσείς το ξέρετε πάρα πολύ καλά από τις νομικές σας γνώσεις, ότι κάποιος για να έχει τη δυνατότητα να επέμβει κάπου, είτε είναι σπίτι, είτε οικόπεδο, είτε ο,τιδήποτε άλλο, πρέπει να έχει και τα τρία, δηλαδή την κυριότητα, τη νομή και την κατοχή.
Έτσι ώστε να μην υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η γη η οποία δίνεται ή διαχειρίζεται από το Δήμο ή την Κοινότητα, δεν θα έρθει κανένας να την διεκδικήσει και αναφέρομαι κυρίως για το κράτος ή από άλλους ιδιώτες. Είμαι σίγουρη δε ότι θα αναλάβετε και τον σχεδιασμό της γης γενικότερα. Διότι η κατοχή, εάν λείπει, δεν σημαίνει ότι σου ανήκει. Μπορεί να έχεις την κυριότητα, μπορεί να έχεις την νομή, αλλά πρέπει να το κατέχεις, να είσαι εσύ ο ιδιοκτήτης, για να μπορέσεις να το δώσεις και στη συγκεκριμένη περίπτωση, να το χειριστούν ως βοσκοτόπους. Εδώ λοιπόν, στην παρ. (η) θα πρότεινα να είναι και κατοχή και νομίζω ότι όλη η υπόλοιπη διάταξη διευκολύνει τους κτηνοτρόφους οι οποίοι έχουν πρόβλημα με τα δικαιώματά τους και έτσι θα μπορέσουμε να τους εξασφαλίσουμε και τις κοινοτικές επιδοτήσεις.
Θα ήθελα να αναφερθώ στο άρθρο 14 που αφορά στο ΓΟΕΒ - ΤΟΕΒ. Είναι μια διάταξη που περίμεναν οι ήρωες πρόεδροι των ΓΟΕΒ - ΤΟΕΒ. Στα σχόλια που ακούστηκαν ότι με αυτή δεν έχουν ευθύνη, θέλω να πω ότι, όταν γνωρίζουμε πως λειτουργούν κυρίως οι παραγωγοί απέναντι στην λειτουργία των ΤΟΕΒ, δηλαδή δεν πληρώνουν είτε γιατί δεν έχουν τις επαρκείς εγκαταστάσεις είτε γιατί η κοινωνία ή το κράτος θα φροντίσει τις εγκαταστάσεις και τα δίκτυα, βρίσκεται ο Πρόεδρος ο οποίος διορίζεται από το κράτος και τώρα από την περιφέρεια, να έχει στην πλάτη του χρέη για τα οποία δεν είναι εκείνοι υπεύθυνοι. Θεωρώ ότι είναι εξαιρετική απαραίτητη αυτή η τροπολογία, διότι λύνει πάρα πολλά ζητήματα.
Όσον αφορά στο άρθρο 15, θα ήθελα να πω στον Υπουργό και νομίζω ότι εδώ ως Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου θα πρέπει ν' αποκτήσουμε μια ενιαία άποψη για το θέμα του πως διαχειριζόμαστε ένα σημαντικό ζήτημα. Τη γη υψηλής παραγωγικότητας. Όταν υπάρχουν «επιθετικές» τάσεις που θέλουν να αλλάξουμε τη χρήση γης, «επιθετικές» τάσεις οι οποίες μπορεί να είναι για την διασφάλιση περιβαλλοντικής χρήσης της γης ή ενίσχυσης του χωροταξικού ή οικιστικού καθεστώτος, εσείς θα πρέπει με πάρα πολύ μεγάλη σαφήνεια και κυρίως ως Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, να κατεβάσετε όσο το δυνατόν πιο σύντομα ένα χάρτη χρήσης αγροτικής γης. Για παράδειγμα, εγώ μ' αυτή την διάταξη θα μπορούσα να είχα συμφωνήσει, διαφωνώ ως προς τη διαδικασία για τον εξής λόγο. Επειδή μπορώ να καταλάβω και τη ροή των πραγμάτων, αυτή η διάταξη έρχεται να συμπληρώσει τη διάταξη νόμου που ψηφίσαμε στο νομοσχέδιο περί βιοποικιλότητας, όπου ερχόταν ο νόμος του '98 να αντικατασταθεί από έναν πιο πρόσφατο νόμο, όπου έδινε την δυνατότητα και η γη υψηλής παραγωγικότητας να χρησιμοποιείται και για άλλες χρήσεις, εφόσον δοθεί η άδεια είτε από το κράτος είτε από την τοπική αυτοδιοίκηση.
Εδώ αυτό το οποίο γίνεται, αυτόματα, κατά την γνώμη μου, όλες οι εκτάσεις οι οποίες βρίσκονταν κυρίως στην ζώνη 600 μέτρα δεξιά - αριστερά των δρόμων, διότι αυτό έρχεται να αλλάξει η τροπολογία σας και τίποτα άλλο, δημιουργεί σημαντικά προβλήματα στην χρήση γης η οποία τώρα υπάρχει σ' αυτή τη ζώνη 600 μέτρα αριστερά - δεξιά των δρόμων. Θα το πω πιο απλά. Εάν κάποιος έχει αγοράσει 200 στρέμματα στην Κατερίνη, για να κάνει ξενοδοχείο, διότι είχε την δυνατότητα αυτή, τώρα με τη διάταξη την οποία προτείνετε δεν μπορεί να το κάνει, αλλά πρέπει να συμπεριληφθεί στην διαδικασία έγκρισης, αφού βγει η ΚΥΑ. Δηλαδή, θα έχουμε μια τρομακτική καθυστέρηση. Θα έλεγα λοιπόν, χωρίς να διαφωνώ επί της ουσίας, εφόσον υπάρχει ένας γενικότερος σχεδιασμός, όταν θα τον προτείνετε ως Υπουργείο, αλλά δεν μπορεί αποσπασματικά να συζητάμε ζητήματα γης, έτσι μέσα από ένα πολυνομοσχέδιο.
Θα ήθελα τώρα να αναφερθώ στο θέμα του Ε.Φ.Ε.Τ. Υπάρχει μια διαφωνία, όχι επί της ουσίας, αλλά επί της διαδικασίας. Στρέφομαι προς εσάς κ. Υπουργέ, διότι έχετε μια μεγάλη εμπειρία στα ζητήματα του Ε.Φ.Ε.Τ. και του εμπορίου. Γνωρίζω πάρα πολύ καλά ότι το Υπουργείο εδώ και πάρα πολλούς μήνες προσπαθεί να κάνει ένα ελεγκτικό σώμα και έτσι πρέπει. Από την άλλη πλευρά έχουμε έναν ευρωπαϊκό οργανισμό, τον Ε.Φ.Ε.Τ., ο οποίος έχει αναλάβει εκ του ευρωπαϊκού δικαίου, αλλά και της κοινοτικής νομοθεσίας ορισμένες αρμοδιότητες. Φυσικά αυτή η σχέση μεταξύ Υπουργείου Γεωργίας και Ε.Φ.Ε.Τ. δεν πάταγε σ' ένα Π.Δ.. Εμείς στο πολυνομοσχέδιο για το Μητρώο το είχαμε εντάξει, έτσι ώστε ο Ε.Φ.Ε.Τ. να αναλάβει πλήρως τις ευθύνες του ελέγχου των τροφίμων. Δυστυχώς, και το επαναλαμβάνω on camera, o Ε.Φ.Ε.Τ. μεταφέρθηκε σε άλλο Υπουργείο και αυτό δημιουργεί σημαντικά προβλήματα. Ερχόμαστε τώρα με ένα καινούργιο δεδομένο να δούμε πως οι υπηρεσίες του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων θα ενισχυθούν ελεγκτικά.
Θα σας πρότεινα το εξής. Επειδή είναι άκαιρο όπως παρουσιάζεται. Εφόσον το Υπουργείο ανακοινώσει το νέο ελεγκτικό του σχήμα, όποιο είναι αυτό, κάνει την κατανομή δυνάμεων του στην περιφέρεια, γιατί έχουμε και τον Καλλικράτη και γίνεται ένας επιμερισμός του ελεγκτικού έργου, τότε να εξετάσετε το πώς ο Ε.Φ.Ε.Τ. μπορεί να συμβάλλει στο ελεγκτικό έργο. Γνωρίζετε πολύ καλά τις διαμάχες των κτηνιάτρων και νομίζω ότι αυτό θα δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα παρά θα τα λύσει. Θεωρώ λοιπόν, ότι θα πρέπει να είναι παράλληλες ή ταυτόχρονες διαδικασίες. Ανακοινώστε τον ελεγκτικό μηχανισμό και μετά προχωρήστε και στην συνένωση ή νέα κατανομή αρμοδιοτήτων οι οποίες δεν ανήκουν από το καταστατικό στην ίδρυση του ο Ε.Φ.Ε.Τ. Έτσι που γίνεται του παίρνετε όλο το ρόλο και μένει μια ταμπέλα. Θα έχουμε να λογοδοτήσουμε και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Μην την καταθέσετε αυτή την τροπολογία ή συνεννοηθείτε με το Υπουργείο Υγείας.
Το θέμα του Μητρώου Εμπόρων αναπτύχθηκε εξαιρετικά από τους συναδέλφους, θα κάνω μια γενική παρατήρηση την όποια θα καταθέσω εγγράφως μέχρι την Δευτέρα για να διευκολύνουμε το Υπουργείο πάντα προς την κατεύθυνση της καλύτερης επίτευξης του στόχου και με καμία άλλη διάθεση.
Θα ήθελα να επισημάνω στο άρθρο 4, για την διαδικασία εγγραφής στο Μητρώο. Πιστεύω ότι για να γραφτεί κάποιος στο Μητρώο, κατά την γνώμη μου, δεν χρειάζεται να έχει εγγυητική. Δηλαδή η παράγραφος (ζ) δεν χρειάζεται να υπάρχει για να γραφτεί ένας έμπορος. Αυτό το οποίο, όμως χρειάζεται είναι να εγγράφει τα συμβόλαια τα οποία κάνει με τους παραγωγούς. Με βάση τα ισχύοντα 23 Μητρώα τα οποία υπάρχουν στο ΥΠΑΑΤ υπολογίζονται γύρω στις 100 - 150.000 συμβόλαια ετησίως. Είναι κάτι που το Υπουργείο με την ανασυγκρότηση του Παρατηρητηρίου Τιμών, του μηχανογραφικού υποβάθρου του μπορεί να το ελέγξει ή να πάρει ένα δείγμα της τάξης του 5%, γιατί δεν μπορείς να τα ελέγξεις όλα, μόνο αν γίνουν καταγγελίες. Ο τρόπος που θα ελέγχεται είναι να καταγράφονται, να περνάνε κατευθείαν στο μηχανογραφικό και το Υπουργείο να ελέγχει ανά προϊόν το 2 - 3 %. Αν έρθει κάποιος να το καταγγείλει, το Υπουργείο να είναι υποχρεωμένο να ελέγχει. Είναι εύκολο, αρκεί να υπάρχει το ανθρώπινο δυναμικό που να ξέρει να χειρίζεται παρόμοιες υποθέσεις.
Η παράγραφος αυτή θα μπορούσε να αντικατασταθεί με το εξής. Ο έμπορος να είναι υποχρεωμένος να καταγράφει τα συμβόλαια όπου στα συμβόλαια θα αναγράφονται και οι τιμές των προϊόντων. Και ο κ. Τζελέπης το τόνισε, ότι πρέπει να βάλουμε την έννοια του συμβολαίου σε όλη αυτή την εμπορική σχέση. Διότι κύριε Υπουργέ αν αυτό δεν το κάνουμε δεν έχουμε πετύχει κατά τη γνώμη μου τίποτα. Πρέπει το μητρώο, το παρατηρητήριο τιμών του ΥΠΑΑΤ να συνδυαστεί και με την Επιτροπή Ανταγωνισμού του κ. Χρυσοχοΐδη. Γιατί αυτοί θα ελέγξουν με τα στοιχεία αν υπάρχει καρτέλ, αν υπάρχει τήρηση θεμιτών πρακτικών κ.τ.λ.. Εδώ λοιπόν πρέπει να μπαίνει στο συμβόλαιο στην παρ. (ζ) και θα μπορούσε να γίνει μια κατηγοριοποίηση η οποία και νομίζω σας το είπαν και οι φορείς τους οποίους καλέσαμε, δεν είμαστε όλοι ίδιοι. Είναι κάποιοι που έχουν μεταποιητικές μονάδες κτίρια, αποθήκες και είναι και οι μεσάζοντες.
Εκεί λοιπόν, θα πρέπει να φαίνεται ότι απευθυνόμαστε με διαφορετικό τρόπο και στους τρεις. Θα σας πρότεινα επίσης, μετά την παρ. 1 του 'Αρθρου 4, να μπει με πολύ μεγάλη σαφήνεια ότι στην εγγραφή μπαίνουν όλοι οι ποιοτικοί όροι, ότι οι όροι είναι υποχρεωτικοί από τα 23 μητρώα τα οποία βασίζονται στην κοινοτική νομοθεσία. Δεν μπορούμε εμείς να τα αθετήσουμε, διότι δε θα υπάρχει ποιοτικός έλεγχος.
Αν δεν ενσωματωθούν τα 23 μητρώα, τάδε, τάδε.., θα βρεθεί υπάλληλος κ. Αποστολάκη, η οποία θα σου πει, μα αυτό το μητρώο, αφού δεν αναφέρεται στο Νόμο και δεν υπάρχει ούτε υπουργική απόφαση ή προεδρικό διάταγμα και τότε θα αποφύγει να το ελέγξει. Σας το λέω από την εμπειρία μου, αυτά τα σενάρια περί εγγυητικών και τα λοιπά τα έχω ζήσει στις διαπραγματεύσεις και ξέρω και από πού απορρέουν πολλές φορές.
Αλλά θα σας συμβούλευα να γράφεται μέσα ποια είναι τα μητρώα τα οποία θα ενσωματωθούν. Και κλείνω με το εξής, επειδή ήσασταν και νομικός και είναι και εξαίρετος νομικός ο συνεργάτης σας, να μην αλλάξετε την ισχύουσα νομοθεσία περί των ποινικών κυρώσεων. Υπάρχει ποινική κύρωση, την ξέρετε προφανώς, η οποία δυστυχώς δεν έχει ενεργοποιηθεί ποτέ για δύο λόγους, είτε γιατί οι αγρότες δεν την ήξεραν, δεν την μάθαιναν, ήταν εκβιαζόμενοι ή γιατί ο έμπορος ήταν αφανής, δεν ήταν κάπου καταγεγραμμένος. Η ποινική δίωξη η οποία λέει, πεντακόσιες χιλιάδες δραχμές, ο βασιλιάς είχε πει 2000 μεταλλικές, τέλος πάντων ας το κάνουν τώρα. Βάλτε ένα πλαφόν, μην τελειώσουμε και το εμπόριο. Αυτό το οποίο είναι το πιο σημαντικό είναι το εξής, ο αγροτικός Τειρεσίας. Δεν πλήρωσες τις 73.000 ως ανώτατο πλαφόν, από το συμβόλαιο, κρέμασε τον στον Τειρεσία. Η κοινωνική κατακραυγή είναι το πιο σημαντικό τη σήμερον ημέρα.

Ευχαριστώ.